Een goed ondernemingsplan is de basis van elke succesvolle onderneming. Het helpt niet alleen jezelf om scherp te krijgen wat je wilt, hoe je dat gaat bereiken en welke obstakels je kunt tegenkomen, maar het is ook essentieel als je op zoek gaat naar financiering of samenwerkingen. Een ondernemingsplan dwingt je om kritisch na te denken over je idee en om het concreet en haalbaar te maken. Maar hoe begin je ermee, wat heb je nodig en wat moet er allemaal in staan?
Waar begin je?
Begin met een helder idee. Je hoeft het nog niet tot in de puntjes uitgewerkt te hebben, maar je moet wel een duidelijk beeld hebben van wat je wilt gaan doen. Dat kan een product of dienst zijn, iets fysieks of iets digitaals, een eenmanszaak of een groter bedrijf. Stel jezelf de vraag: waarom wil ik dit? Wat is je motivatie, en wat denk je te kunnen bijdragen aan de markt?
Zodra je dat helder hebt, begin je met het verzamelen van informatie. Denk aan:
- Marktgegevens
- Informatie over je doelgroep
- Cijfers over concurrenten
- Eventuele kosten en investeringen
- Regelgeving die van toepassing is
Je hoeft nog niets in de juiste volgorde te zetten; het gaat erom dat je een goede informatiebasis opbouwt. Daarna kun je beginnen met het schrijven van je ondernemingsplan.
Wat moet er in een ondernemingsplan staan?
Een goed ondernemingsplan is logisch opgebouwd en geeft een compleet beeld van jouw onderneming. De inhoud kan variëren per branche of doel, maar over het algemeen bestaat een ondernemingsplan uit de volgende onderdelen:
1. Samenvatting (executive summary)
Hoewel dit vooraan staat, schrijf je het meestal als laatste. Het is een korte en krachtige samenvatting van je hele plan. Denk aan één à twee pagina’s waarin je uitlegt wie je bent, wat je doet, wat je doelen zijn, en waarom jouw onderneming kans van slagen heeft. Deze samenvatting moet meteen overtuigen, zeker als je het plan gebruikt om investeerders of banken aan te trekken.
2. Ondernemer en onderneming
In dit hoofdstuk beschrijf je wie jij bent als ondernemer. Wat is je achtergrond, ervaring, opleiding en motivatie? Waarom ben jij de juiste persoon om dit bedrijf te starten?
Ook geef je informatie over de juridische vorm van je onderneming (eenmanszaak, BV, VOF, etc.), de naam van het bedrijf, de locatie, en of je alleen werkt of met personeel.
3. Product of dienst
Wat ga je precies aanbieden? Beschrijf je product of dienst zo concreet mogelijk. Wat maakt het uniek? Wat zijn de voordelen voor de klant? Hoe wordt het gemaakt of geleverd? Wat is je verdienmodel (abonnement, losse verkoop, licentie, etc.)?
Probeer hier ook duidelijk te maken welke behoefte je product of dienst vervult. Als je dat goed kunt uitleggen, laat je zien dat je snapt hoe je markt in elkaar zit.
4. Marktanalyse
Een van de belangrijkste onderdelen. Hier laat je zien dat je weet in welke omgeving je gaat ondernemen. Onderzoek je markt, beschrijf je doelgroep, en analyseer je concurrenten.
- Wie zijn je klanten (leeftijd, gedrag, locatie, koopkracht)?
- Hoe groot is de markt?
- Welke trends zie je?
- Wie zijn je concurrenten en wat doen zij goed (of juist niet)?
- Waar liggen jouw kansen?
Gebruik hiervoor bij voorkeur cijfers uit betrouwbare bronnen. Hoe beter je de markt kent, hoe geloofwaardiger je plan wordt.
5. Marketing en verkoop
Hoe ga je klanten bereiken en overtuigen? Hier beschrijf je je marketingstrategie. Denk aan:
- Prijsstelling: goedkoop of premium?
- Promotie: via social media, advertenties, beurzen?
- Plaats: online, fysieke winkel, beide?
- Productpresentatie: verpakking, merkbeleving?
Ook beschrijf je hier hoe je het verkoopproces inricht. Verkoop je via een webshop, werk je met accountmanagers, of doe je alles zelf?
6. Organisatie en personeel
Als je personeel gaat aannemen of samenwerken met partners, beschrijf dan hier hoe je organisatie eruitziet. Wie doet wat? Welke kennis of vaardigheden zijn aanwezig, en wat moet je nog inhuren of inkopen?
Ook zaken als automatisering, leveranciers, administratie en logistiek komen hier aan bod. Dit deel laat zien of je praktisch hebt nagedacht over de uitvoering.
7. Financieel plan
Een essentieel onderdeel voor jezelf én voor financiers. Je financiële plan laat zien of je idee haalbaar is. Het bestaat meestal uit:
- Investeringsbegroting (wat heb je nodig om te starten?)
- Financieringsplan (hoe ga je dat betalen?)
- Exploitatiebegroting (verwachte omzet, kosten, winst/verlies)
- Liquiditeitsbegroting (hoe ziet je cashflow eruit?)
- Break-evenanalyse (wanneer maak je winst?)
Wees realistisch en onderbouw je cijfers met argumenten of bronnen. Overoptimisme wordt snel doorzien.
8. Risicoanalyse
Geen enkel plan is zonder risico. Door ze te benoemen, laat je juist zien dat je voorbereid bent. Denk aan marktrisico’s, leveranciers die wegvallen, wetgeving, of persoonlijke risico’s zoals ziekte. Geef ook aan hoe je deze risico’s gaat beperken of opvangen.
Wat heb je verder nodig?
Naast de inhoud zelf zijn er nog een paar dingen belangrijk:
- Een overzichtelijke structuur, met duidelijke kopjes
- Een professionele opmaak
- Correct taalgebruik zonder fouten
- Eerlijke en onderbouwde informatie
Eventueel kun je je plan laten nalezen door een expert, accountant of ervaren ondernemer. Zeker als je het gaat gebruiken voor een lening of investering, loont het om er extra tijd in te steken
Een ondernemingsplan is geen verplicht nummer, maar een krachtig hulpmiddel. Het dwingt je om na te denken over alle aspecten van je bedrijf, en het voorkomt dat je belangrijke zaken over het hoofd ziet. Begin klein, werk stap voor stap, en wees niet bang om dingen aan te passen. Ondernemen is een leerproces — je plan groeit met je mee.
