Freelance opdrachten krijgen zonder portfolio: hoe begin je en hoe zet je jezelf in de markt
Een freelancer is iemand die zelfstandig werk uitvoert voor verschillende opdrachtgevers, zonder in loondienst te zijn. Je biedt je diensten aan als een soort eenmansbedrijf. Freelancers zijn actief in allerlei vakgebieden: van tekstschrijven, grafisch ontwerp en marketing tot IT, fotografie of coaching. Maar wat als je wilt starten als freelancer en je hebt nog geen portfolio? Geen zorgen — iedereen begint ergens. Hieronder lees je hoe je van nul af aan kunt beginnen, jezelf in de markt zet en je eerste opdrachten binnenhaalt, ook zonder een indrukwekkende lijst met eerdere klanten.
Beginnen als freelancer: kies en scherp je dienst aan
Voordat je naar buiten treedt, moet je helder hebben wat je aanbiedt, aan wie en waarom. Je hoeft geen duizend dingen te kunnen. Kies liever één duidelijke dienst waarin je goed bent of waarin je snel beter kunt worden. Wees concreet. Niet: “Ik doe iets met communicatie”, maar: “Ik schrijf wervende webteksten voor start-ups in de zorgsector.”
Als je nog geen ervaring hebt met betaalde opdrachten, kun je alsnog laten zien wat je kunt. Bijvoorbeeld door oefenprojecten te maken of zelf iets te ontwikkelen. Een grafisch ontwerper kan eigen logo’s ontwerpen voor fictieve merken, een webdeveloper kan een eigen site bouwen als voorbeeld. Die werken kun je gebruiken als beginnend portfolio, zolang ze jouw stijl en kunde tonen.
De eerste opdrachten: via netwerk en lef
De eerste freelance opdrachten komen zelden uit een vacature of grote aanbesteding. Ze komen vaak uit je directe omgeving. Denk aan oud-collega’s, vrienden, kennissen of ondernemers uit je buurt. Laat weten dat je beschikbaar bent. Niet met “weet je nog iets?”, maar met een gerichte boodschap: “Ik ben net gestart als freelance contentmaker en help bedrijven met het schrijven van nieuwsbrieven en blogs. Weet jij iemand die dat kan gebruiken?”
Wees niet bang om klein te beginnen. Die eerste klus hoeft niet groots of perfect te zijn. Het doel is ervaring opdoen, leren communiceren met opdrachtgevers en materiaal verzamelen om te laten zien aan de volgende potentiële klant.
Een goed voorbeeld:
Sophie wilde beginnen als freelance tekstschrijver maar had geen portfolio. Ze schreef vrijwillig een artikel voor de website van een lokale stichting. Dat artikel werd goed ontvangen, en via de stichting kwam ze in contact met een zzp’er die haar betaalde voor een blog. Zo bouwde ze langzaam haar netwerk én reputatie op.
Jezelf in de markt zetten: zichtbaar en betrouwbaar
Zonder portfolio moet je jezelf op een andere manier bewijzen. Je doet dat met een duidelijke pitch, online zichtbaarheid en persoonlijk contact.
- Pitch: Beschrijf in een paar zinnen wie je helpt, waarmee, en welk resultaat je levert. Niet: “Ik ben grafisch vormgever”, maar: “Ik help kleine bedrijven aan professionele huisstijlen die direct vertrouwen wekken.”
- Online: Zorg dat je online vindbaar bent. Dat hoeft geen dure website te zijn. Een sterke LinkedIn-pagina, eventueel met een simpele ‘over mij’-pagina op een gratis site zoals Carrd of Notion, is al een goed begin.
- Persoonlijk contact: Ga naar netwerkborrels, (lokale) ondernemersbijeenkomsten of online groepen. Wees nieuwsgierig, stel vragen en vertel wat jij doet. Klanten geven hun opdracht liever aan iemand die ze kennen dan aan een onbekende met een mooi portfolio.
Tot slot: geloofwaardig zonder ervaring
Zonder portfolio moet je vooral vertrouwen opbouwen. Dat doe je door helder te communiceren, afspraken na te komen, snel te reageren en professioneel te zijn. Een opdrachtgever hoeft niet onder de indruk te zijn van wat je hebt gedaan — als hij voelt dat je betrouwbaar bent, meedenkt en kunt leveren wat nodig is, is dat vaak genoeg.
Samengevat: begin met een duidelijke focus, maak zelf voorbeeldwerk, benut je netwerk en wees zichtbaar. Je eerste opdrachten krijg je vaak niet door ervaring, maar door lef, inzet en het vertrouwen dat je opbouwt in je gesprekken. Freelancen is vooral: doen. Je portfolio komt vanzelf — met elke opdracht die volgt.
